[2] (i.) Quod Domino sit infinita potentia, constare potest ex eo, quod sit Deus caeli et Deus terrae; quod creaverit universum, tot innumerabilibus stellis, quae sunt soles, plenum; ac tot in illo mundos, et in mundis tellures, qui mundi et in illis tellures plura centena millia numero excedunt; et quod eadem, quia illa creavit, solus conservet et continue sustineat. Tum quod sicut mundos naturales, ita quoque mundos spirituales supra illos creaverit, et hos perpetuo impleat angelis et spiritibus, ad numerum myriadum et myriadum: et quod sub illis abdiderit inferna, tot quoque numero quot caeli sunt: et quod omnibus et singulis qui in mundis Naturae, et in mundis supra Naturam sunt, solus det vitam; et quia solus dat vitam, quod nullus angelus, spiritus et homo movere possit manum et pedem nisi ab Ipso. Qualis infinita Domino potentia sit, imprimis patet ex eo, quod omnes qui ex tot terris in mundos spirituales veniunt, qui sunt aliquot myriades ex sola nostra tellure quavis septimana, et consequenter tot myriades ex tot millenis telluribus in universo, solus recipiat, et per millia Divinae Sapientiae arcana ducat, quemque ad locum suae vitae; fideles ad sua loca in caelis, ac infideles ad sua loca in infernis: et utrobivis omnium cogitationes, intentiones, et voluntates singulariter sicut universaliter regat; ac faciat ut omnes et singuli in caelis sua felicitate gaudeant; ac ut omnes et singuli in infernis in suis vinculis sint, usque adeo ut ne quidem unus ex illis hiscat levare manum, minus exsurgere, et alicui angelo damnum inferre: et quod omnes ita in ordine, et in vinculis, teneantur, utcunque multiplicantur caeli et inferna in aeternum. Haec et plura, quae propter copiam enumerari non possunt, non dari possunt nisi infinita Domino potentia sit. Quod Dominus solus regat omnia, docet Ipse apud Matthaeum, "Data est Mihi omnis potestas in caelo et in terra" (xxviii. 18):

et Quod Ipse sit vita (Joh. v. 26; cap. xi. 25, 26; cap. xiv. 6).

[3] (ii.) Quod infinita potentia sit Domino ex Se per Divinum suum Verum, est quia Divinum Verum est Divinum procedens; et ex Divino quod procedit ex Domino, omnia quae supra de infinita potentia Domini dicta sunt, fiunt. Divinum Verum in se spectatum est Divina Sapientia, quae se quaquaversum extendit, sicut lux et calor in nostro mundo a sole; apparet enim Dominus in mundo spirituali, ubi sunt angeli et spiritus, ut Sol, ex Divino Amore; omne quod procedit ex illo Sole {1}vocatur Divinum Verum; et quod procedit hoc producit; quod procedit hoc quoque est Ipse, quia ex Ipso; quare Dominus in caelis est Divinum Verum. Ut tamen sciatur quod Domino sit infinita potentia per Divinum Verum, aliquid dicetur de ejus essentia et existentia: hoc ex naturali homine et ejus lumine non comprehendi potest, nisi quam per talia quae procedunt ex sole mundi, ex quibus et per quae est illi omnis potentia in suo mundo, et in telluribus quae sub luce et calore ejus sunt. Ex Sole mundi, ut ex suo fonte, exiverunt aurae et atmosphaerae, quae aetheres et aeres vocantur; unde proxime circum illum est purus aether, et remotius ab illo aetheres minus puri, et tandem aeres, sed hi et illi circum tellures. Illi aetheres et aeres volumatim actae dant calorem, at singillatim modificatae dant lucem; per haec exercet sol ille omnem suam potentiam, et producit omnem suum effectum extra se, ita per aetheres et per aeres medio calore et simul media luce.

[4] Ex his potest aliqua idea formari de infinita potentia Domini per Divinum Verum. Ex Ipso ut Sole emanaverunt Similiter aurae et atmosphaerae, sed spirituales, quia ex Divino Amore, qui facit illum Solem: quod tales atmosphaerae in mundo spirituali sint, constare potest ex respiratione angelorum et spirituum. Aurae et atmosphaerae illae spirituales quae proximae Domino ut Soli sunt, purissimae sunt; at per gradus remotae sunt per gradus minus et minus purae: inde est quod tres caeli sint, intimum caelum in aura puriore, medium caelum in aura minus pura, et ultimum caelum in aura adhuc minus pura. Illae aurae seu atmosphaerae, quae spirituales sunt, quia ex Domino ut Sole exstiterunt, communiter actae sistunt calorem, et singillatim modificatae sistunt lucem; ille calor qui in sua essentia est amor, et illa lux quae in sua essentia est sapientia, in specie vocantur Divinum Verum, ac illa simul cum auris, quae quoque spirituales sunt, vocantur Divinum procedens. Ex his nunc caeli creati sunt, et quoque mundi; nam ex spirituali mundo omnia quae in naturali mundo existunt, producta sunt, sicut effectus ex suis causis efficientibus. Ex his nunc sicut in speculo naturali spectari potest creatio caeli et terrae per Divinum Verum procedens a Domino ut Sole, qui supra caelos angelicos est: et quoque aliquantum comprehendi potest quod Domino infinita potentia sit per Divinum procedens, quod in genere vocatur Divinum Verum. Hoc quoque intelligitur per haec verba [apud Johannem], "In principio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum; ....omnia per Ipsum facta sunt, et sine Ipso factum est nihil quod factum est: ....et mundus per Ipsum factus est" (i. 1, 3, 10):

et apud Davidem, "Per Verbum Jehovae caeli facti sunt" (Ps. xxxiii. 6):

"Verbum" significat Divinum Verum.

[5] (iii.) Quod omnis potentia simul sit in ultimis, et quod inde infinita potentia Domino sit ex primis per ultima. Quid per ultima intelligitur, primum dicetur. Prima sunt quae in Domino, et quae proxime {1}procedunt ab Ipso; ultima sunt quae remotissima ab Ipso, quae in Natura sunt, et ultima ibi: haec ultima dicuntur, quia spiritualia, quae sunt priora, in illa desinunt, et super illis ut super basibus suis subsistunt et requiescunt; quare sunt immota: haec inde vocantur ultima ordinis Divini. Quod in ultimis sit omnis potentia est quia priora sunt in illis simul, coexistunt enim ibi in ordine, qui vocatur ordo simultaneus; est enim nexus omnium ab Ipso Domino per illa quae caeli sunt et quae mundi usque ad illa ultima; et quia in ultimis priora, quae successive procedunt, simul sunt, ut dictum est, sequitur quod in ultimis a primis sit ipsa potentia; sed potentia Divina est potentia per Divinum procedens, quod vocatur Divinum Verum, ut in mox superiori articulo ostensum est.

[6] Ex eo est quod humanum genus sit quasi basis columnae, aut quasi fundamentum est palatio, pro caelis; consequenter quod caeli ordine subsistant super illis quae ecclesiae sunt apud homines in mundo; ita super Divinis veris in ultimis, quae sunt Divina vera qualia sunt Verbi in sensu ejus litterae. Quale illis robur inest, non paucis describi potest; in illa ultima apud hominem influit Dominus a Se, ita a primis, ac regit, et in ordine inque nexu continet omnia quae in spirituali mundo sunt.

[7] Quia nunc ipsa Divina potentia in ultimis illis residet, ideo Ipse Dominus in mundum venit, et Homo factus est, ut in ultimis simul esset ut est in primis, ob finem ut per ultima ex primis omnia in ordinem, quae inordinata facta sunt, redigere potuisset, nempe omnia in infernis et quoque in caelis: haec causa adventus Domini fuit; nam proxime ante adventum Domini non fuit aliquod Divinum Verum in ultimis apud homines in mundo, et prorsus non in ecclesia, quae tunc fuit apud gentem Judaicam, nisi falsificatum et perversum, ac inde nec fuit aliqua basis caelis; quare nisi Dominus in mundum venisset, et sic Ipse ultimum assumpsisset, translati fuissent caeli, qui ex incolis hujus telluris fuerunt, {1}aliunde, et omne genus humanum in hac tellure periisset morte aeterna. At nunc est Dominus in suo pleno, et sic in sua omnipotentia in terris sicut est in caelis, quia est in ultimis et in primis: ita salvare potest Dominus omnes qui in veris Divinis ex Verbo sunt, et in vita secundum illa; nam apud hos in ultimis veris ex Verbo potest praesens esse et habitare, quoniam ultima vera etiam Ipsius sunt, et sunt Ipse quia ab Ipso, secundum Ipsius verba apud Johannem, "Qui habet praecepta mea, et facit illa, ille est qui amat Me, ....et Pater meus {2}amabit illum, et ad illum veniemus, et mansionem apud illum faciemus" (xiv. 21, 23).

[8] (iv.) Quod angeli et homines, quantum receptiones Divini Veri a Domino sunt, tantum potentiae sint, constare potest ex illis quae nunc supra dictum sunt, quod nempe Domino sit infinita potentia, et Ipsi soli potentia per Divinum suum Verum; et ex eo, quod angeli non sint nisi quam formae recipientes Divini Veri, similiter homines; inde est quod per "angelos" in Verbo significentur Divina vera, et quod dicantur "dii:" ex eo sequitur quod quantum et qualiter recipiunt Divinum Verum a Domino, tantum et taliter potentiae sint.

[9] (v.) Quod potentia resideat in veris naturalis hominis, quantum is recipit influxum a Domino per spiritualem hominem, consequitur ex illis quae praecedunt, quod nempe omnis potentia sit Divinis veris in ultimis ex primis, ac naturalis homo est receptaculum ultimorum. Sed ad naturalem mentem hominis sunt binae viae, una e caelo, altera e mundo; via e caelo ducit per spiritualem mentem in rationalem et per hanc in naturalem; et via e mundo per sensualem, quae proxime exstat mundo et adhaeret corpori: inde constare potest, quod Dominus cum Divino Vero non influat in naturalem hominem nisi per spiritualem, et quantum naturalis homo inde recipit influxum, tantum ibi potentia sit. Per potentiam ibi intelligitur potentia contra inferna, quae est potentia resistendi malis et falsis, et removendi illa; quae quantum resistuntur et removentur, tantum homo in potentiam angelicam venit, et quoque in intelligentiam, et fit "filius regni." (De Potentia Angelorum, videatur in opere De Caelo et Inferno, n. 228-233; et De Intelligentia et Sapientia illorum, n. 265-275.)

[10] (vi.) Quod vera naturalis hominis nihil potentiae habeant absque illo influxu, sequitur ut consequens ex mox dictis: vera naturalis hominis absque influxu per spiritualem hominem, nihil Domini in se habent, inde quoque nihil vitae; et vera absque vita non sunt vera, immo interius spectata sunt falsa; ac falsis prorsus nihil potentiae est, quia opposita sunt veris, quibus omnis potentia. Haec nunc allata sunt, ut sciatur quid intelligitur per potentiam veri naturalis ex spirituali, quae significatur per "virgam ferream," qua filius masculus ex muliere natus "omnes gentes pasturus est."