793. "Et omnis artifex omnis artis in te non invenietur amplius," significat quod illis qui in Religioso illo ex doctrina et ex vita secundum illam sunt, non sit aliquis intellectus veri spiritualis, et inde nec aliqua cogitatio veri spiritualis, quantum a se.--Per "artificem" in Sensu spirituali Verbi significatur intelligens, et ex intellectu cogitans; in sensu bono ex intellectu cogitans vera, quae caelestia, et in sensu malo ex intellectu cogitans falsa, quae infernalia: et quia haec et illa sunt plurium generum, et quodlibet genus plurium specierum, et quaelibet species iterum plurium generum et specierum, quae tamen particularia et singularia vocantur, ideo dicitur "artifex omnis artis:" etiam per "artifices," ex artificiis et artibus eorum, ex correspondentia significantur talia quae sapientiae, intelligentiae et scientiae sunt. Ex correspondentia dicitur, quia omne opus hominis correspondet, similiter omnis operatio, modo sit alicujus usus, talibus quae intelligentiae angelicae sunt; ast aliis rebus aut subjectis intelligentiae angelicae, quae artificum auri, argenti et lapidum pretiosorum sunt, aliis quae artificum aeris, ferri, ligni et lapidis sunt, et aliis quae artificum aliorum usuum desiderabilium sunt, ut pannorum, linteorum, vestium, et indumentorum varii generis. Haec omnia correspondent, ut dictum est, quia sunt opera. Ex his constare potest, quod per "artificem omnis artis," qui non invenietur in Babylone, non intelligatur quod non aliquis artifex ibi, sed quod non aliquis intellectus veri spiritualis, et inde nec aliqua cogitatio veri spiritualis; sed ita solum illis, qui in Religioso illo ex doctrina ejus et ex vita secundum illam sunt, et quoque quantum ex se. Quod "artifex" significet illos qui in intellectu veri sunt, et inde in cogitatione veri, constare potest ex his:
Bezaleel et Aholiabus Artifices facient Tabernaculum, quia impleti sapientia, intelligentia, et scientia (Exod. xxxi. 3; cap. xxxvi. 1, 2); "Fecerunt, omnis sapiens corde inter facientes opus, habitaculum, opere Artificis" (Exod. xxxvi. 8);
"Facies Habitaculum, xylinum intertextum, et hyacinthinum et purpuram, et coccineum dibaphum, et cherubos; opere Artificis facies illa" (Exod. xxvi. 1);
"Facies velum" similiter "opere Artificis" ((Exod. xxvi.) vers. 31; cap. xxxv. 35);
Similiter Ephodum opere Artificis: ut et Pectorale (Exod. xxviii. 6; cap. xxxix. 8);
artifex ibi nominatur voce quae etiam significat Excogitatorem. "Sculpes duos lapides" quos pones super humeris Ephodi, "opere Artificis gemmarum" (Exod. xxviii. 11). In opposito sensu per "opus artificis" significatur id opus quod fit ex propria intelligentia, ex qua non aliud produci potest quam falsum. Hoc intelligitur per "opus artificis" in his locis:
"Facient fusile ex argento suo in intelligentia sua, opus Artificum totum (Hosch. xiii. 2);
"Sculptile fundit Artifex, et conflator auro obducit, et catenas argenti conflat; Artificem sapientem quaerit" (Esaj. xl. 19, 20);
"Lignum de sylva excidit, opus manuum fabri; argentum ex Tharshish adfertur, et aurum ex Uphaso, opus Artificis; hyacinthinum et purpura vestis eorum, opus sapientum tota" (Jerem. x. 3, 9). (Tum, Deutr. xxvii. 15.) Quod "idola" significent falsa cultus et religionis ex propria intelligentia, videatur supra (n. 459, 460).