10570. `Et praestantiores reddemur ego et populus Tuus prae omni populo qui super faciebus humi': quod significet inde eminentiam super omnes in universo orbe ubi Ecclesia, {1}constat ex significatione `praestantiores reddi prae omni populo qui super faciebus humi' quod sit eminentia super omnes in universo orbe; quod etiam sit ubi Ecclesia, est quia per `humum' significatur Ecclesia, de qua sequitur'. [2] {2}Quod ille finis, ut praestantiores redderentur prae omnibus in universo orbe fuerit, propter quem gens Israelitica coluit Jehovam, et propter quem in sancto externo potuit esse, constat ex illis quae de illa gente prius ostensa sunt; quod tales in sancto externo possint esse, et apparere aliis sicut cultores Dei, {3}constat ex idololatris, de quibus in historicis Verbi, {4}qui similiter potuerunt in externis esse, sed quod illis non internum sanctum {5}fuerit, quivis potest {6}scire et concludere ex eo quod Divina Vera quae in Verbo revelata sunt faciant ut cultus sit internus, si illa sciant et secundum illa vivant; nam si homo absque illis sancte (x)posset colere Deum, non opus foret aliqua doctrina Ecclesiae, nec aliqua praedicatione. [3] Quoniam gens illa (t)fuit talis ut propter eminentiam super alios ut finem posset in sancto externo esse, et {7}quoniam apud tales repraesentativa {8}caelestium et spiritualium, quae erant externa cultus, possunt communicari cum angelis, et per id conjunctio esse cum caelo, ideo gens illa recepta fuit; sed qui credit quod per id cultores Dei fuerint, {7} maxime fallitur, fuerunt enim cultores sui et mundi, et corde idololatrae; et quia tales erant, nec illis revelata sunt interiora cultus, quae sunt fidei et amoris in Dominum, ut patet ex libris Veteris Testamenti; {10}et quoque ex eo quod non agnoverint Dominum cum in mundum venit, immo nec adhuc agnoscunt; et si docentur ex propheticis de Domino, usque non recipiunt; volunt Messiam qui evehat illos {11}super omnes in universo terrarum orbe, et non Messiam cujus regnum est in caelis, et inde prospicit omnium saluti etiam in terris. Ex his constare potest qualis gens illa fuit a primis aevis, et unde est quod hic dicatur quod per id quod Jehovah iret cum illis, praestantiores redderentur prae omni populo qui super faciebus humi. [4] (s)Dicitur super faciebus humi, et per id intelligitur ubicumque Ecclesia, per `humum' enim similiter ac per `terram' significatur Ecclesia, quod per `terram,' videatur in locis citatis n. 9325; sed `humus' {12}significat Ecclesiam ex simili causa ex qua ager, ita ex receptione variorum seminum, (c)ac eorum nascentia et proventu, per quae significantur vera et bona fidei et amoris, {13}homo enim est horum receptaculum sicut humus illorum; terra autem dicitur Ecclesia ex populo qui ibi, apud quem Ecclesia; sed quia humus {14} involvit extensionem quoad spatium aeque ac terra, ideo interpretes pro humo dicunt terram, ut hic super faciebus terrae pro super faciebus humi, et quoque alibi, {15}et usque in lingua originali vox quae significat humum ex prorsus alia origine est quam ex qua vox quae significat terram. Quod `humus' significet Ecclesiam aeque ac terra, constat ex variis locis in Verbo, [5] quorum aliqua solum licet adducere, ut apud Jeremiam, Magnates miserunt minorennes suos aquae causa, venerunt ad foveas, nec invenerunt aquas, reversa sunt vasa eorum vacua, propterea quod humus confracta sit, quod non facta sit pluvia in terra, xiv 3, 4;