5915. Lutherus amavit prae caeteris ratiocinari, et per ratiocinia confirmare, et dixit quod raro inveniat tales qui cum eo de doctrinalibus suis ratiocinari possunt, sic dolens quod raro possit esse in eo jucundo, quare dictum est ei, quod is talis sit causa sit, quia ex cogitatione exclusit sua dogmata, et continue tunc de nexu rerum cum suo principio [cogitavit], et qui ita faciunt, quod [tales] ament ratiocinari, et cogitative sistere et audire talia; quod reliqui similes non sint, est causa, quia discunt doctrinalia, nec cogitant de nexu reliquorum cum principio, nisi quum ex aliis, et non ex se, quare non in cogitationem interiorem se dimittunt, qui enim solum in confirmantia dogmatum, et quoque in confirmantia nexus se immittunt, non ex se et ex sua cogitatione, sed ex aliorum, vident illa, et qui eruditi sunt solum cogitant de confirmatione nexus, ita non diffusam mentem in reliqua habent, sicut antesignanus. Praeter quod asseclae parum cogitaverint de talibus, modo cum praedicarunt et docuerunt, ac interea de mundanis et corporeis, ille autem continue a mane usque ad vesperam: quare, sicut dixit, cum illi veniunt ad eum qui ratiocinari possunt, non diu sustinent ejus ratiocinia, sed post paucam moram recedunt, quia fatigaret eorum cogitationes.